cognity

Jak zmienić przyzwyczajenia i złe nawyki

Przyzwyczajenia i nawyki pomagają nam w codziennym funkcjonowaniu, usprawniają nasze życie i czynią je łatwiejszym. I tak na przykład, sznurowanie butów w określony sposób, szczotkowanie zębów, czy ścielenie łóżka zaraz po wstaniu, towarzyszą nam jako stały element każdego dnia.

20 lutego 2016
blog

Nasz mózg w celu zaoszczędzenia energii automatyzuje wykonywanie pewnych czynności. Dzieje się tak wtedy, gdy powtarzamy dane zadanie wystarczającą ilość razy, żeby doszło do procesu uczenia się. W ten sposób nasz mózg tworzy połączenia pomiędzy określonym bodźcem, na przykład wstaniem z łóżka, a danym działaniem – w tym przypadku mogłoby to być ścielenie go. Po jakimś czasie zaczynamy funkcjonować automatycznie, bez zastanowienia.

Niepożądane nawyki

Problem pojawia się wtedy, gdy wyuczona wcześniej czynność już nam nie służy lub przeszkadza innym osobom. Automatyczny mechanizm utrudnia nam pozbycie się niechcianego nawyku. Tak może być w przypadku przyzwyczajenia do sprawdzania poczty elektronicznej przed zaśnięciem. Powtarzanie otwierania wiadomości e-mail pojawiło się na początku podjęcia nowej pracy, kiedy to czuliśmy na sobie dużą odpowiedzialność związaną z nowymi obowiązkami i chcieliśmy być na bieżąco z nowymi informacjami. Niestety bardzo szybko przekonaliśmy się, że takie zachowanie powoduje u nas niepotrzebny wzrost poziomu stresu.

Oto kilka kroków, które pomogą w radzeniu sobie z niechcianym nawykiem:

Krok 1: Zauważenie nawyku

Sama świadomość tego, że jedno z naszych przyzwyczajeń jest dla nas szkodliwe stanowi pierwszy sukces. Bez tego trudno byłoby nam cokolwiek zmienić.

Krok 2: Podjęcie decyzji

Drugim krokiem jest postanowienie sobie, że zaprzestaniemy wykonywania danego działania. Samo podjęcie decyzji nie przyniesie jeszcze znaczącej poprawy, ale uznaje się je za bardzo ważnym etap w drodze do eliminacji niepożądanego nawyku.

W tym kroku postanówmy sobie (w myśl zaproponowanego powyżej przykładu), że nie będziemy już sprawdzać poczty elektronicznej przed snem. Możemy również zdecydować, że nawet jeśli odruchowo sięgniemy po telefon leżący na szafce nocnej, ilekroć uświadomimy sobie, że to robimy, odłożymy go niezwłocznie na miejsce.

Krok 3: Eliminacja pokusy

Jeżeli zwalczenie niechcianego przyzwyczajenia sprawia trudność postarajmy się pomóc nam samym i wyeliminujmy niepotrzebne pokusy. W omawianym przykładzie, jednym z rozwiązań byłoby pozostawienie na noc telefonu w innym pokoju i używanie zegara jako budzika.

Krok 4: Wykształcenie innego nawyku

Dobrym wyjściem jest zastąpienie niepożądanej czynności inną. Substytutem sięgania po telefon przed snem może stać się na przykład czytanie książek lub słuchanie relaksującej muzyki.

Pętla nawyków

Podczas pracy nad negatywnymi dla nas przyzwyczajeniami warto zdać sobie sprawę jak dokładnie wygląda proces ich powstawania. Możemy zobrazować to działanie wyobrażając sobie pętlę nawyków zawierającą wyzwalacz-wskazówkę, zwyczaj (o charakterze fizycznym, umysłowym lub emocjonalnym) oraz nagrodę. W omawianym przykładzie chcielibyśmy zastąpić sięganie po telefon po położeniu się do snu na czytanie książki lub słuchanie muzyki. Efektem, zamiast dodatkowego stresu przed pracą, byłoby zrelaksowanie się. Dlatego, żeby wyzbyć się niechcianego nawyku niezbędne jest zastąpienie go nowym, aby mózg kojarzył tę samą wskazówkę z innym, korzystniejszym dla nas zwyczajem.

Proces wygaszania przyzwyczajenia, które nam przeszkadza zachodzi wolniej niż nabieranie nowego nawyku. Nie jest to na szczęście nieodwracalne, dlatego walka z niechcianymi, powtarzalnymi czynnościami zdecydowanie jest możliwa.

Powodzenia w skutecznej eliminacji niepożądanych przyzwyczajeń i nawyków!

Autor: Mariola Such

Zmiana naszych przyzwyczajeń to jeden z elementów pracy nad sobą. Więcej pomocnych informacji na temat zarządzania swoim czasem zdobędziesz podczas szkoleń organizowanych przez Cognity.

icon

Formularz kontaktowyContact form

Imię *Name
NazwiskoSurname
Adres e-mail *E-mail address
Telefon *Phone number
UwagiComments