Tajemnica przedsiębiorstwa w ustawodawstwie polskim

Tajemnica przedsiębiorstwa to pojęcie dość często pojawiające się zarówno w wypowiedziach przedsiębiorców, jak i w mediach. Nierzadko używane jest jako synonim popularniejszej tajemnicy handlowej. Jednak to  pierwsze określenie jest właściwe i do niego odnoszą się polskie akty prawne.

Tajemnica przedsiębiorstwa w polskim prawie

Jedynym aktem prawnym, definiującym tajemnicę przedsiębiorstwa jest ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Treść ustawy można odnaleźć na stronie Sejmu RP – TUTAJ.

Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji 

Akt ten poświęcony jest regulacji stosunków między przedsiębiorcami, ustala reguły właściwego konkurowania firm, a także szczegółowo wskazuje środki, jakimi mogą posługiwać się biznesmeni, by ochronić swoje zakłady przed szkodliwymi praktykami. 

Jednym z takich środków jest tajemnica przedsiębiorstwa. Wspomniana ustawa definiuje ją jako nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, handlowe, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności.

Takie określenie może wydawać się zbyt szerokie i nieścisłe. Oznacza jednak tyle, że dane dotyczące firmy, które właściciel firmy uznał za ważne, stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa i nie powinny być ujawniane przez nikogo, kto miał z nimi styczność. Warunkiem koniecznym jest także istotna gospodarcza wartość takich informacji. Ważne, jeśli nie najważniejsze jest też dołożenie przez przedsiębiorcę wszelkich starań, by dane te były odpowiednio chronione. 

Co może być tajemnicą przedsiębiorstwa? 

Jak wynika z przepisów tajemnicą przedsiębiorstwa są dane będące cenne dla właściciela firmy. 

Do takich danych możemy zaliczyć m.in. wszelkie opisy technologii, przepisy oraz szeroko rozumiane know-how. Jednak katalog takich dokumentów można także rozszerzyć o inne, dotyczące nie tylko produkcji, ale także procesu sprzedaży produktów lub usług. Mogą to być bilansy finansowe, dane kontrahentów, szczegóły dotyczące poszczególnych transakcji i rynków zbytu. 

Jak łatwo można zauważyć, ujawnienie takich materiałów mogłoby zaszkodzić firmie. 

Tajemnica przedsiębiorstwa z drugiej strony medalu 

Jednak także utajnienie zbyt wielu danych mogłoby przynieść przedsiębiorcy straty. Dlatego takie informacje jak oferta, nazwa czy warunki płatności nie powinny być uznawane za tajemnicę przedsiębiorstwa i być szeroko komunikowanie Klientom i Kontrahentom. Dzięki temu działalność firmy, organizacji czy instytucji będzie można uznać za przejrzystą i transparentną. 

Odpowiedzialność karna za złamanie tajemnicy przedsiębiorstwa 

W przypadku, gdy pracownik ujawni dane objęte tajemnicą przedsiębiorstwa lub wykorzysta je dla własnych korzyści, pracodawcy przysługują odpowiednie środki prawne. Na podstawie art. 18 ustawy o nieuczciwej konkurencji może on zażądać zaniechania takich działań, usunięcia skutków ujawnienia, a także wydania korzyści, jakie odniósł ujawniający. 

Może wydawać się, że to niewiele, jednak takie zachowanie z cała pewnością stanowi podstawę do dyscyplinarnego zwolnienia. Ponadto przedsiębiorca może przez sądem dochodzić zadośćuczynienia. 

W polskim systemie prawnym istnieją także surowsze unormowania. Zarówno ustawa o nieuczciwej konkurencji, jak i kodeks karny zaznaczają, że jeśli pracodawca poniósł w konsekwencji upublicznienia tajemnicy przedsiębiorstwa dotkliwą stratę, ujawnienie może grozić grzywną lub nawet karą pozbawienia wolności do lat dwóch. Dotyczy to zwłaszcza osób, które wykorzystały informacje niejawne przeciwko swojemu pracodawcy.  

Istnieje wiele rodzajów informacji, które dla dobra przedsiębiorstwa powinny być utajnione. Przedsiębiorcy jednak często podchodzą do tajemnicy przedsiębiorstwa dość lekkomyślnie. Ustawodawca podaje ramy prawne ochrony informacji niejawnych w firmach, jednak to do pracodawców należy stworzenie odpowiednich procedur i wzorów zachowań.  

Autor: I. Józefczyk 

Tajemnica przedsiębiorstwa w ustawodawstwie polskim by Cognity is licensed under a Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne 4.0 Międzynarodowe License.